جوان آنلاین: ایام میلاد با سعادت گوهری است که او را عقیله بنی‌هاشم نامیدند. زینب (س) استاد علوم قرآنی بود. حضرت زینب (س) به دلیل داشتن سه خصلت عقیله نامیده شدند: شناخت باقی از فانی، شناخت دوست و شناخت دشمن. اولین مسیر در تربیت اسلامی همین بس که دختری که قرار است مادر و همسر آینده باشد، بداند چه چیز‌هایی ارزشمند و باقی هستند و چه چیز‌هایی فانی و زودگذر، آنگاه در انتخاب‌هایش در دوراهی‌های زندگی بهترین انتخاب را دارد، آن موقع است که بین به نمایش گذاشتن زیبایی ظاهر و زیبایی اندیشه زیبایی اندیشه را برمی‌گزیند، چراکه زیبایی اندیشه باقی است، اما زیبایی ظاهر فانی. چه زیباست دختری آموخته باشد آنچه برایش ارزش است و ماندگار، زیبایی اندیشه و حفظ حیا و عفت است نه ارائه زیبایی ظاهر، آن وقت حاصل و ثمره چنین دختری می‌شود مادر و همسری متعهد که انسانیت و اندیشه را می‌توان در نسل و سلاله او پیدا کرد. زینب (س) از مادر آموخته بود تا دوست و دشمن را از هم تشخیص دهد. اینکه دختری بداند دوست واقعی او خدا و اهل بیت (ع) و مادر و پدر هستند درنتیجه دشمن آن‌ها را دشمن می‌دارد. آن وقت در انتخاب دوست چارچوب دارد و هر کس با این دوستان واقعی همسو باشد برای دوستی انتخاب می‌کند و کاری را انجام می‌دهد که بر خلاف قانون و چارچوبش که همان خدا و شرع است، نباشد. فریب حیله دشمن را نمی‌خورد و برای خواهش دل جای دوست و دشمن را عوض نمی‌کند، آن وقت می‌شود او را، چون زینب کبری عقیله خواند و او را زینب یعنی زینت پدر دید. اما در میان تربیت فرزند، تربیت اسلامی دختر بیشتر از هر چیزی حائز اهمیت است. به بیان قرآن: «الْبَلَدُ الطَّیِّبُ یَخْرُجُ نَباتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَ الَّذِی خَبُثَ لا یَخْرُجُ إِلَّا نَکِداً کَذلِکَ نُصَرِّفُ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَشْکُرُونَ: سرزمین پاک گیاهش به اذن پروردگارش بیرون مى‌آید، اما زمینى که خبیث است، جز محصولى اندک و بى‌فایده بیرون نمى‌دهد.»
در طول دوران تاریخ زن، مادر و زمین به واسطه قابلیت زایندگی و حیات، نگهداری و پرورش مشابه هم دیده شده است. زمین نماد زن و مادر و هر دو نماد آفرینش هستند. پس این زمین باید طیب باشد تا از دامان آن مردان بزرگ تربیت شوند. در پی تربیت صحیح و سالم و اسلامی دختران امروز است که می‌توانیم ضامن نسل پاک و جامعه دینی و روحانی فردا باشیم.
اما نکته مهم در تربیت دختران توجه به دوران بلوغ است. دوران بلوغ دوران حساسی است. هرچه ارتباط پدر با دختر صمیمی‌تر دختر کمتر دچار اشتباه مسیر می‌شود. هرچه رابطه بهتر، در تحصیل و دوستیابی موفق‌تر. این رابطه خوب پدر و دختر علاوه بر اثرات کوتاه‌مدت دارای اثرات طولانی مدت است، این دختران ضمن رابطه بهتر با همسرانشان سلامت روانی و جسمی بهتری دارند. پدران در این دوره مراقب رفتار خود با دخترانشان باشند، بی‌توجهی و گاهی موضع‌گیری‌های به اصطلاح روشنفکرانه جوان را به بیراهه می‌کشاند. مثلاً موجب می‌شود جوان تسلیم هیجانات عاطفی خود شود. اخلاق سرد پدر نیز می‌تواند دختر را در دام روابط غیر اخلاقی بیندازد. سن بلوغ سن سرزنش و سختگیری افراطی نیست، بلکه عکس‌العمل پدر باید زاییده عقل و منطق و در چارچوب شرع باشد. مورد مهم دیگر احترام گذاشتن پدر به مادر خانواده است. گاهی انتخاب‌های یک دختر به تاریخچه زندگی مادرش برمی‌گردد. دختری که مادری محترم دارد و پدر احترام مادر را حفظ کرده چنین دختری هیچ‌گاه از مادر شدن هراس و به مادری نگاه عقب ماندگی ندارد. بدخلقی پدر با دختر و مادر موجب خلأ عاطفی می‌شود و دختر با دوستی‌های ناسالم و دور از اطلاع خانواده این نیاز را جبران می‌کند و به راحتی با هر لبخند و تعریف و تمجیدی فریب می‌خورد. یکی از چارچوب‌های اخلاقی که باید آن را به دختران آموزش داد تاب آوری است. در مسیر تاب آوری از ابزاری، چون ارتباط دادن با خدا، خود مدیریتی و مهار نفس می‌توان نام برد. یکی دیگر از چارچوب‌های اخلاقی و تربیتی مهمی که در بلوغ دختران خیلی حائز اهمیت است سن تکلیف و رعایت برخی قوانین است همچون وجوب حجاب و عفاف. علاوه بر بحث شرعی به این نکته می‌توان اشاره کرد که تأکید بر حجاب و عفاف دختران یکی از ابزار‌های تاب آوری و مهار نفس است. زیبایی و جلوه در ذات دختر است و این کار خداست و مقدر، اما اینکه دختری بداند باید خود را از بی‌حیایی و بی‌عفتی حفظ کند چنین دختری می‌تواند رستگار و صالح بماند، چراکه حفظ نفس موجب رستگاری می‌شود و این وعده خداوند است در سوره تغابن: «منْ یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ: هر کس از شرّ بخل نفس خویش در امان بماند، پس آنان همان رستگارانند.»
دختر حیا و عفت را در درجه اول از مادر الگوبرداری و با مدیریت جدی پدر آن را رعایت می‌کند. آموزش حجاب و عفت یک کار تربیتی است که باید در خانه صورت گیرد نه خارج از خانه. تربیت حجاب در دختران از سوی مادر باید از همان سنین کودکی آموزش داده شود و مرحله به مرحله صورت گیرد نه به یکباره و در سن ۹ سالگی، بلکه از قبل سن تکلیف این گوهر ناب و این مروارید الهی باید در صدف قرار گیرد تا حفظ شود. از آنجایی که دختران، مادران و همسران آینده هستند و باید حاصل و ثمره آن‌ها فرزندان نیکو و مسلمان باشند باید دقت کنیم که در تربیت و پاک نگه داشتن‌شان کوشا باشیم. همانطور که قرآن اشاره دارد «مرج البحرین یلتاقیان یخرج منهم لولووالمرجان» از آمیخته شدن دو دریا مروارید خارج می‌شود، بنابراین اگر دختر به عنوان مادر آینده نیکو و پاک سرشت باشد در انتخاب همسر نیز پسری نیکو سرشت انتخاب می‌کند و حاصل این دو دریای نیکو می‌شود خروج مروارید زیبا و گرانبها. سلاله‌ای که مصداق ذی القربا و محب اهل بیت علیهم السلام است.
* دبیر انجمن علمی شیعه‌شناسی
